Od 1 lipca 2018 r. weszły w życie przepisy wprowadzające w Polsce mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment)  jako sposób regulowania zobowiązań między przedsiębiorcami.

W założeniu ten mechanizm ma zapewnić lepszą ściągalność zobowiązań podatku od towarów i usług. Polska zwróciła się do Komisji Europejskiej o zgodę na wprowadzenie obowiązkowego split payment i uzyskała ją w decyzji z dnia 18 lutego 2019 r.

Mechanizm podzielonej płatności został wprowadzony do ustawy o podatku od towarów i usług nowelizacją, która weszła w życie 1 lipca 2018 r. Do działu XI (Dokumentacja) został wprowadzony rozdział 1a, w którym w przepisach art. 108a-108d zostały uregulowane zasady funkcjonowania split payment.

Mechanizm podzielonej płatności może być stosowany przez przedsiębiorców, podatników VAT, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku VAT. Konsumenci nie mogą stosować takiego mechanizmu.

Split payment jest sposobem płatności, zgodnie z którym zapłata dokonana przez przedsiębiorcę, jest rozdzielona na:

  1. kwotę netto, która jest przekazywana na rachunek bankowy podatnika, oraz
  2. podatek od towarów i usług, który jest przekazywany na specjalnie do tego celu utworzony rachunek VAT.

O zastosowaniu split payment decyduje nabywca i nie musi uzyskiwać zgody sprzedawcy.

Korzystanie z mechanizmu split payment rodzi słuszne obawy przedsiębiorców, bowiem z uwagi na ograniczenie dysponowania tymi środkami na rachunku VAT zmniejsza ich płynność.

Aby przedsiębiorca mógł dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku VAT, musi złożyć wniosek do naczelnika urzędu skarbowego. W tym wniosku określa się m.in.:

  1. rachunek bankowy, na który ma zostać przekazana kwota uwolnionych środków,
  2. wysokość zgromadzonych środków, które mają zostać przekazane na rachunek bankowy podatnika.

Organ podatkowy ma 60 dni na wydanie postanowienia.

Nie zawsze jednak organ może się zgodzić na wypłatę środków z rachunku VAT. Takie ryzyko istnieje w następujących sytuacjach:

  1. podatnik posiada zaległość podatkową,
  2. organ powziął uzasadnioną obawę, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane,
  3. organ powziął uzasadnioną obawę, że może wystąpić zaległość podatkowa lub może być ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Są to podstawy dla organu do wydania decyzji o odmowie uwolnienia środków zgromadzonych na rachunku VAT podatnika.

Wprowadzony mechanizm podzielonej płatności nie jest idealny. Zgodnie z przepisami każdy bank będzie musiał prowadzić rachunek VAT dla swoich klientów. Oznacza to, że przedsiębiorca ma przypisany rachunek VAT do swojego rachunku bankowego w danym banku. Tym samym, jeżeli przedsiębiorca posiada rachunki bankowe w różnych bankach, to posiada również kilka rachunków VAT.

Kolejną niedogodnością związaną z mechanizmem jest możliwość jego zastosowania tylko w odniesieniu do jednej faktury – nie ma możliwości zapłacenia zbiorczo kilku faktur. Można jednak podzielić jedną fakturę na kilka płatności z zastosowaniem tego mechanizmu. Ponadto przedsiębiorca nie może zlecić płatności w split payment, jeżeli nie otrzymał jeszcze żadnej faktury od swojego kontrahenta.

W związku z ograniczeniem możliwości dysponowania środkami zgromadzonymi przez przedsiębiorców na rachunku VAT, prawodawca wprowadził szereg zachęt, które w założeniu mają skłonić przedsiębiorców do stosowania tego mechanizmu, m.in.:

  1. szybszy zwrot VAT,
  2. ograniczenia sankcji podatkowych i wyłączenie odpowiedzialności solidarnej,
  3. brak ewentualnych podwyższonych odsetek,

Obowiązkowy split payment będzie musiał być stosowany jedynie w zakresie określonym w decyzji Rady, do której załączono wykaz usług oraz towarów wraz z podanymi kodami PKWiU. W załączniku znajdziemy takie pozycje, jak m.in.:

  1. oprogramowanie,
  2. elektronika,
  3. usługi budowlane, usługi instalacyjne,
  4. wyroby stalowe, złoto inwestycyjne, metale, rury,
  5. oleje, węgiel, brykiety,
  6. części samochodowe

Mechanizm ten został wprowadzony jako nieobowiązkowy i jest on ograniczony do transakcji dokonywanych w formie przelewów bankowych. Polska uzyskała zgodę na jego wprowadzenie w zakresie towarów i usług w obszarach najbardziej narażonych na oszustwa podatkowe.

Obowiązkowy split payment będzie mógł obowiązywać w Polsce do końca 2022 r.

Zródło: Biuletyn Euro Info