Dalsze istnienie w Polsce tzw. ,,szarej strefy” zdaniem ministra właściwego ds. finansów publicznych wymaga zintensyfikowania wysiłków na rzecz jej ograniczenia. Jednym z narzędzi mających to umożliwić jest poddanie nowelizacji Ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2022 r. poz. 859). Zwrócić należy uwagę, że wspomniana ustawa należy do obok Ustaw takich jak Kodeks Karny, Kodeks Podstępowania Karnego, Kodeks Karny Wykonawczy do najważniejszych aktów prawnych zaliczanych do szeroko rozumianej gałęzi prawa karnego. W Kodeksie Karnym Skarbowym ustawodawca stypizował najważniejsze przestępstwa dotyczące prawa podatkowego, celnego i dewizowego.
Nowelizacja ustawy Kodeks Karny Skarbowy ma za zadanie wyposażyć Krajową Administrację Skarbową (KAS) w nowe środki umożliwiające prowadzenie efektywnych działań przeciwko nielegalnemu i nieopodatkowanemu obrotowi towarami. Jakkolwiek truizmem może wydać się stwierdzenie, że taki obrót towarami zmniejsza dochody budżetu państwa osłabiając je, to dane przedstawiane przez Krajową Administrację Skarbową w zakresie nielegalnego obrotu towarami akcyzowymi nie pozostawiają złudzeń co do rzeczywistego charakteru polskiej ,,szarej strefy”. W poprzednim roku kalendarzowym, KAS skonfiskowała 343 tony wyrobów tytoniowych, w roku 2020 331 ton, zaś w 2019 roku odpowiednio 252 tony, co świadczy o skuteczności działań podejmowanych przez Krajową Administrację Skarbową. Dodać należy, że w minionym roku KAS skonfiskowała aż 297 079 tys. szt. papierosów.
Podkreśla się również, że obecnie najważniejszym nielegalnym źródłem nielegalnego alkoholu przeznaczonego do spożycia jest alkohol przemysłowy zwolniony z podatku akcyzowego oraz produkty przemysłowe na bazie spirytusu. Minister Finansów zwraca również uwagę na nieprawidłowości dotyczące obrotem olejami opałowymi i stosowanie ich do silników spalinowych. Jak wiadomo, przestępcy w tym ostatnim przypadku wykorzystują zróżnicowanie wysokości stawek podatku akcyzowego na olej napędowy i olej opałowy.
Dlatego też Minister Finansów skierował do uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych projekt Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw. Do najważniejszych proponowanych zmian zaliczyć należy w szczególności uzupełnienie dotychczasowego katalogu niefinansowych organów postępowania przygotowawczego, tj. Straży Granicznej, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmerii Wojskowej oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego o Inspekcję Handlową oraz Straż Gminną.
Ponadto Inspekcja Handlowa oraz Straże Gminne uzyskać mają uprawnienia do prowadzenia postępowań mandatowych w sprawach o wybrane wykroczenia skarbowe. Te ostatnie ścigać będą czyny zabronione o mniejszej szkodliwości społecznej. W projekcie wciąż obecny jest widoczny w polityce legislacyjnej Rady Ministrów trend do dalszego zaostrzania sankcji karnych vide planowane surowszych sankcji przeciwdziałających podejmowaniu nieuczciwych praktyk polegających na zmianie przeznaczenia wyrobu akcyzowego, w szczególności zaś stosowaniu oleju opałowego do napędu pojazdów wykorzystywanych do świadczenia usług transportowych.
Zmiany dotyczyć mają również polityki karnej, bowiem zamierzeniem wnioskodawcy jest zmniejszenie dysproporcji pomiędzy ,,[...] surową odpowiedzialnością grożącą za przestępstwa związane z produkcją narkotyków, a sankcjami przewidzianymi za dużo bardziej dochodowe obszary przestępczej działalności bazującej na nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych i alkoholu etylowego". W przypadku stwierdzenia recydywy w zakresie sprzedaży wyrobów alkoholowych z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wydawania paragonu, organ koncesyjny będzie mógł cofnąć zezwolenie na handel alkoholem. W tym ostatnim przypadku, wystarczy aby organ kontrolujący wykazał, że przedsiębiorca posiadający stosowne zezwolenie dokonał sprzedaży alkoholu co najmniej dwukrotnie w okresie 6 miesięcy poprzedzających kontrolę bez rejestracji sprzedaży na kasie rejestrującej lub bez wydania paragonu.
Poza Ustawą Kodeks Karny Skarbowy ustawa nowelizująca wprowadzi zmiany do takich ustaw jak Ustawa o Strażach Gminnych, Ustawa o Inspekcji Handlowej czy też Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Planuje się, że nowa ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
