Wejście w życie przepisów Dyrektywy Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 104/1 z 25.03.2021) miało w zamyśle Rady usprawnić współpracę pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej w obszarze wymiany informacji podatkowych w związku z ograniczoną dostępnością danych dotyczących dochodów uzyskanych przez podatników na platformach cyfrowych.
Wydanie nowej dyrektywy stanowi niejako naturalne następstwo zidentyfikowania przez Radę problemu związanego z jednej strony - z nie dość skutecznym pozyskiwaniem przez organy podatkowe państw członkowskich informacji o dochodach uzyskiwanych przez sprzedawców w internecie. Z drugiej zaś - wymiana informacji podatkowych pomiędzy organami podatkowymi państw UE wymaga istotnego usprawnienia.
Na poziomie ponadnarodowym (tj. organów Unii Europejskiej) akcentuje się, że wybuch i przebieg pandemii koronawirusa COVID-19 zintensyfikował wymianę dóbr i świadczenie usług za pośrednictwem usług elektronicznych. Z kolei organy administracji podatkowej państw unijnych nie dysponują odpowiednim zapleczem umożliwiającym odnalezienie i identyfikację dochodów pozyskanych z działalności realizowanej za pośrednictwem platform cyfrowych. Unijna dyrektywa z marca 2021 r. odnosi się do widocznych skutków transformacji cyfrowej ostatnich lat, które spowodowały, że zauważalna część dochodów uzyskiwanych z pośrednictwem systemów informatycznych osiągana jest w innym kraju, aniżeli kraj sprzedawcy uzyskującego wspomniane dochody. Dyrektywa tworzy wspólnych, unijnych ramy sprawozdawczości, które ,,są konieczne do zgłaszania dochodów uzyskiwanych za pośrednictwem platform cyfrowych", jednocześnie gwarantując brak podwójnej sprawozdawczości czy też pozostawiając w gestii rządów państw unijnych realizację nakładania kar za nieprzestrzeganie przepisów. Dyrektywa ustanawia swoisty mechanizm wymiany informacji z tymi krajami UE, w których sprzedawcy muszą uiścić podatki wynikające z ich działalności. Zauważyć trzeba, że wejście w życie wspomnianej dyrektywy spowodowało konieczność dokonania jej transpozycji do polskiego porządku prawnego. Dlatego też Minister Finansów skierował do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych projekt Ustawy o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.
Nowy akt prawny implementujący rozwiązania obecne w Dyrektywie Rady (UE) 2021/514 umożliwić ma znowelizowanie obowiązującej Ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (Dz. U. 2017 poz. 648). W projekcie zawarto m.in. rozwiązania prawne pozwalające rozszerzyć lub dokonać zmiany w treści mechanizmów współpracy administracyjnej krajów UE. Doprecyzowaniu ulec ma m.in. mechanizm dokonywania tzw. wspólnych kontroli. Wskazany termin zgodnie z projektem oznaczać będzie czynności prowadzone wspólnie lub w sposób uzupełniający się przez właściwe organy co najmniej dwóch państw członkowskich i dotyczące co najmniej jednej osoby ponoszącej odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe. Ponadto zmianie ulegną regulacje dotyczące ,,automatycznej wymiany informacji o rachunkach raportowanych".
Nowelizacja pozwoli wdrożyć rozwiązania znacznie utrudniające instytucjom finansowym, osobom fizycznym i innym podmiotom posługiwanie się praktykami umożliwiającymi ominięcie procedur należytej staranności i sprawozdawczości. Wspomniane wcześniej usprawnienie wymiany informacji ma zostać osiągnięte m.in. za pośrednictwem obligu sprawozdawczego, który nałożony zostanie na platformy cyfrowe, którymi posługują się sprzedający. Przyszłe obowiązki sprawozdawcze oparte będą na przekazywaniu informacji przez operatorów platform, na których sprzedawcy dokonują transakcji, do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Wykaz informacji, które przekazywane będą do Szefa KAS obejmować będzie m.in. dane identyfikujące raportującego operatora platformy, informacje o sprzedawcach - zarówno w stosunku do osób fizycznych, jak i podmiotów oraz informacje o sprzedawcach, wykonujących inne stosowne czynności niż najem nieruchomości. Jak wskazano, projektowana nowelizacja Ustawy o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw wpisuje się w trend zauważalny w ostatnich latach – zarówno na płaszczyźnie krajowej, jak i międzynarodowej, polegający na coraz doskonalszym uszczelnianiu systemów podatkowych. Dokonywane jest to w szczególności za pośrednictwem prawa Unii Europejskiej, jak też za pomocą umów międzynarodowych zawieranych pomiędzy państwami członkowskimi UE a krajami trzecimi.
Z chwilą wejścia w życie nowej ustawy znowelizuje ona także takie akty normatywne jak Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, Ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy czy też Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.
