Pod koniec sierpnia br. rozpoczęły się konsultacje publiczne rządowego projektu Ustawy o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych. Zasadniczym celem poddania nowelizacji Ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych (Dz. U. 2009 nr 97 poz. 799 z późn. zm.) jest udoskonalenie przepisów regulujących funkcjonowanie mechanizmu naliczania, pobierania i przekazywania wpłat na Fundusz Promocji Roślin Oleistych.
Już na samym wstępie zaznaczyć należy, że Fundusz Promocji Roślin Oleistych działa stosunkowo krótko, bowiem dopiero od 1 sierpnia 2019 roku. Jego istnienie wynika z treści Ustawy z dnia 22 maja 2009 roku. Wspomniany akt prawny reguluje tworzenie, zadania, zasady finansowania, organizację i funkcjonowanie funduszy promocji produktów rolno-spożywczych. W chwili obecnej na podstawie ustawy funkcjonuje w kraju łącznie aż dziesięć niezależnych funduszy, w tym między innymi – poza wspomnianym Funduszem Promocji Roślin Oleistych, takie środki inwestowania w promocję produktów rolnych jak m.in. Fundusz Promocji Mleka, Fundusz Promocji Ryb, Fundusz Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych, Fundusz Promocji Owoców i Warzyw czy też Fundusz Promocji Mięsa Drobiowego. Wskazany akt prawny określa tworzenie, zadania, zasady finansowania, organizację i funkcjonowanie funduszy promocji produktów rolno-spożywczych.
We wspomnianej ustawie, w treści art. 2 ust. 2 pkt 10 wskazano, że do zadań funduszu zalicza się wspieranie realizacji działań mających na celu informowanie o jakości i cechach, w tym o zaletach, rzepaku, rzepiku, soi, lnu oraz konopi, przetworów pochodzących z przetworzenia roślin oleistych, miodu, pyłku kwiatowego, propolisu oraz mleczka pszczelego, jak również działań mających na celu promocję spożycia przetworów nasion oleistych lub produktów pszczelich. Ponadto, Fundusz Promocji Roślin Oleistych aktywnie wspiera prowadzenie badań rynkowych dotyczących spożycia przetworów nasion oleistych lub produktów pszczelich, udział w wystawach i targach związanych z produkcją lub przetwórstwem roślin oleistych, przetworów nasion oleistych lub produktów pszczelich oraz badania naukowe i prace rozwojowe mające na celu poprawę jakości wspomnianych już produktów. Do jego zadań należy również zapewnienie wsparcia działalności krajowych organizacji branżowych. Dodajmy, że do naliczania, pobierania i przekazywania wpłat na Fundusz Promocji Roślin Oleistych obowiązani są przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie przetwórstwa roślin oleistych.
Zdaniem wnioskodawcy projektu, tj. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, rynek roślin oleistych cechuje znaczna dynamika, bowiem wiele podmiotów nie uwzględnionych w ustawie jest de facto zaangażowanych w handel nimi. Wnioskodawca zaznacza jednocześnie, że ,,Wpłaty na ten fundusz promocji, są naliczane w wysokości 0,2% wartości netto od roślin oleistych będących przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług". Tym samym w aktualnym stanie prawnym, część spośród roślin będących w obrocie na rynku, nie jest objęta wpłatami na wspomniany fundusz. Zdaniem podmiotów obecnie uiszczających wpłaty na Fundusz, obecne przepisy petryfikują uprzywilejowaną pozycję wybranych podmiotów - pośredników, prowadzących obrót roślinami na krajowym rynku. O tej dysproporcji świadczą wprost dane liczbowe. Obecnie wpłat na Fundusz Promocji Roślin Oleistych dokonuje zaledwie 87 podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie przetwórstwa roślin oleistych. Z kolei 346 podmiotów prowadzi skup produktów rolno-spożywczych i nie ponosi z tego tytułu jakichkolwiek kosztów (sic!). Dlatego też w projekcie Ustawy o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych proponuje się ustanowienie obligu wpłat na fundusz podmiotów dokonujących skupu roślin oleistych od ich producentów.
Do innych zmian proponowanych w projekcie zaliczyć należy dodanie słonecznika do katalogu roślin oleistych. Obecnie na liście znajdują się rzepak, rzepik, soja, len i konopie. Tym samym – z racji projektowanego odprowadzania wpłat na Fundusz z tego tytułu możliwe będzie objęcie słonecznika działaniami promocyjnymi i zwiększenie świadomości konsumentów odnośnie do jego wartości odżywczych. W minionym roku areał produkcji słonecznika w Polsce wynosił 54 002,28 ha. W końcu, w ustawie planuje się również promocję sektora polskich biopaliw pozyskiwanych w oparciu o kukurydzę oraz rzepak bazując na środkach ulokowanych w Funduszu Promocji Roślin Oleistych. Planuje się, że nowa ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.
